Gluten, buğday gibi tahıllı besinlerde bulunan bitkisel bir protein.
Buğday , çavdar, arpa, yulaf olmak üzere diğer hububat tahılları ile de yakından alakalıdır ve bu nedenle bu tahıllar da gluten içerirler. Gluten, hamurun güçlü yapısından sorumlu, buğdayda bulunan proteindir. Gluten proteinleri, ekmek yapımı esnasında oluşan ağsı yapıdan sorumludur. Yükselme devresinde oluşan bu yapı çok önemlidir, glutensiz istenilen yapı oluşamaz ve ekmek mayalanamaz.
Gluten, birçok insan için mide-bağırsak kanalı yoluyla kolaylıkla sindirilebilen normal bir proteindir. Fakat bazı kişiler gluteni sindiremez. Bu kişiler bir sonraki aşaması ince bağırsakda yıkıcı tahribe yol açacak çölyak hastalığına namzet gluten intolerantlardır. Glüten bir seri farklı proteinin karışımıdır ve iki grupta sınıflandırılır bunlar, Prolaminler ve Glutelinlerdir.
Başlıca prolamin proteini olan Gliadin, çölyak hastalığı veya gluten intoleransında başlıca problemdir, gliadin antikorları bu hastalıkla alakalı olan bağışıklık komplekslerinde bulunmaktadır.
Gluten hassasiyeti bir sonraki salgındır. Birçok doktor çölyak hastalığı konusuna ve Gluten hassasiyeti sebepli sindirim problemine aşinadır, fakat doktorların büyük bir çoğunluğu gluten intoleransının , özellikle sindirim dışındaki diğer belirtilerinden pek haberdar değildir.
Benim kendimde gluten intoleransını bulmam uzun seneler aldı. Maalesef hiçbir diyetisyen ve doktordan bu konuda yardım alamayıp bir Hint uzmanla çalışarak devamı buldum. Devamlı kabızlık, gaz, hatta tansiyonumun yükselmesine sebep olan gluten ve unu 8 ay boyunca kestikten sonra tüm bu bulguların tamamen geçtiğini görmek beslenme uzmanlığı eğitimi almaya karar vermeme sebep oldu.
18 milyon kişinin gluten intoleransı olduğu tahmin edilmektedir ve insanlar bunun farkında bile olmadan yaşamaktadır.
Benim tahminim, 2 kişiden 1 i bu probleme sahip. Özellikle dünyada en fazla ekmek tüketen ve hamur işlerine bu kadar yatkın bir toplum olan Türklerde ise farkındalığın çok daha az olduğu ama aksine bu oranın çok daha fazla seviyelerde olduğu tahmin etmekteyim.
Glüten duyarlığı olan birçok insan sindirim sorunu yaşamaktadır.2002 yılında, New England Journal of Medicine da bir çalışma yayınlandı bu araştırmaya göre 55 kronik rahatsızlığın gluten sebepli olduğu belirtiliyordu. Bu kadar gösterge ve bildiriye rağmen neden hala birçok doktorun bu problemden bihaber olduğu hep aklıma takılmaktadır.
İlaç sektöründe yeni bir şey keşfedildiğinde, bu bilginin medikal okullarda okutulması ve klinik olarak pratiğe geçmesi ortalama 17 yıl sürmektedir. Gluten hassasiyeti üzerine yapılan araştırmalar henüz 17 yılı bulmadı ama gerçek şu ki glutenin sebep olduğu birçok hastalığın anlaşılması için henüz yolun başındayız.
Bir teoriye göre de eğer gluten hassasiyeti sorunu yoksa istedikleri kadar yiyebileceklerini söyleseler de ben aynı fikirde değilim. Yelpazenin diğer tarafında ise bir otoimmun hastalığı olan çölyak hastalığı mevcuttur ki zerre kadar glüten miktarı tüketilmesi bile yıkıcı sonuçlara sebep olabilir. Herkes bu yelpazenin üzerinde bir yere denk düşer. Çölyak hastalığına bir adım uzakta yada glütenle ilgili sorunsuz biri olmaya bir adım yakında olabilirsiniz.
Glüten hassasiyetinin muhtemel uyarı sinyallerinin birkaçı aşağıda belitilmektedir.
1. Migren ve başağrısıBesin hassasiyetinin başağırısı ve migrene sebep olduğu bilinir ve gluten bu açıdan farklı değildir. Yeni yapılan bir çalışmada migren tanısı almış kişilerin% 56 sının altta yatan sebebin gluten duyarlılığı olduğunu gösterdi. Diyetlerinden gluteni çıkarılması ve glutensiz yaşam tarzı benimsemeleriyle migren sorunları çözüldü.2. Beyin sislenmesi/bulanması
Gluten, bazı insanlarda morfine benzer etki gösteren ve beyinde sislenmeye sebep olan gluteomorphines içerir. Gluten aynı zamanda beyne saldırarak enflamasyona ve beyinde bulanmaya sebep olabiliyor.
3. Depresyon
Gluten bağırsak florasının bozulmasına ve leaky gut sendromuna sebep olur .Böylece bünyenin B vitaminleri, demir, D vitamini, omega 3 yağ asitleri ve çinko gibi bazı önemli besinleri absorbe yeteneğini bozabilir. Bu vitaminler ise beyin ve ruh sağlığımız için önemli besinlerdir.Öte yandan leaky gut sendromunda bağırsaktaki atık maddelerin tekrar kana karışması ile iltihaplanmalara neden olur.
4. Eklem ağrısı
Gluten bağışıklık komplekslerine saldırır ki bu eklemlere yerleşerek şişlik, ağrı ve iltihaba neden olabilmektedir.
5. Deri döküntüleri
Tüm bunlar cildin enflamasyonundan başka bir şey değildir..Glüten hassasiyeti nasıl ölçülür?
Gluten hassasiyetinin anlaşılması için 2 yöntem mevcuttur.
1. Kan Testi
Gluten duyarlılığı test etmek için kullanılabilecek birkaç kan testi vardır; Ancak çoğu geleneksel doktorlar bu testi kabul etmezler. En geleneksel doktorlar hala sadece çölyak hastalığı için test yapar, bu sebeple gluten duyarlılığının test edilmesi amacıyla bir fonksiyonel tıp doktoru bulunması çok daha doğru olacaktır.
2. Clean 30 programımız
Kolayı ise Clean 30 programımızla glutenli gıdalardan arınıp yerine alternatif gıdalarla beslenerek kendinizdeki iyileşmeyi görerek emin olabilirsiniz.
4 hafta boyunca glutenli gıdaları yemeyi tamamen kesip kendinizi bu süre boyunca daha iyi hissediyor iseniz büyük bir olasılıkla glüten hassasiyetiniz var demektir.
Bu sebeple danışanlarımızın hepsine glüten içerikli gıdaları tamamen diyetlerinden çıkarmalarını öneriyoruz..
Bazıları için %100 glutensiz beslenme de yetesiz kalabiliyor. Çoğu insan glütenin zamanında hasara sebep olduğu bağırsak florasını iyileştirmeye çalışmaktadır..
Eğer ufacık bir şüpheniz varsa glüteni kesin. Gluten yemeği keserek bir şey kaybetmiş olmayacaksınız. Aksine yaşamınızı yada çok sevdiğiniz birinin sağlıklı ve enerjik yaşamını korumuş olacaksınız.
